Sacre-Coeur

 

SACRE-COEUR (Kościół Najświętszego Serca Jezusowego) stoi na wzgórzu (butte) Montmartre, na północ od centrum Paryża. Jest wzorowany na innym kościele, katedrze St. Front, znajdującej się w znacznie oddalonym na południowy zachód Perigueux.

St. Front był niezwykłym kościołem w stylu bizantyjskim, zbudowanym pod koniec XII wieku. Jego pięć kopuł przywodziło na myśl bazylikę św. Marka w Wenecji. W XIX wieku był restaurowany, a jeden z architektów, którym zlecono rekonstrukcję, Paul Abadie, miał w pamięci tę budowlę, kiedy powierzono mu w 1874 roku wybudowanie Sacre-Coeur. Niektórzy narzekają, że Abadie zniszczył St. Front, a jego Sacre-Coeur jest daleki od elegancji.

Projekt budowy kościoła był poparty przez państwo i stanowił jakby symbol powrotu Francji do sił po klęsce w wojnie francusko-pruskiej 1870-1871. Powojenne powstanie, znane jako Komuna Paryska, zaczęło się na Montmartrze. Podczas walk zabito arcybiskupa Paryża. Budowa tego kościoła była więc też świadectwem stłumienia tego ruchu. Kościół, za zgodą hierarchii rzymskokatolickiej, zbudowano jako symbol narodowej skruchy.

Kamień do budowy nowej bazyliki pochodził z Chateau Landon, znajdującego się na południe od Paryża. Właśnie on nadaje budowli charakterystyczną białą barwę. Początkowo roboty postępowały wolno. Stare kamieniołomy pod placem budowy, z których kiedyś czerpano gips do wyrobu gipsu modelarskiego, utrudniały wznoszenie fundamentów. Od 1891 roku w budynku odprawiano nabożeństwa, lecz ostatecznie ukończono go dopiero w 1919 roku.

Wielka kopuła, o wyglądzie raczej orientalnym niż europejskim, ma 79 m wysokości. Zwiedzający mogą wspiąć się na jej szczyt i podziwiać rozległą panoramę Paryża i wnętrze kościoła. Dzwonnica wznosząca się ok. 30 m nad kopułą mieści jeden z największych na świecie dzwonów, o wysokości 3 m i masie 19 ton. Stanowi on dar prowincji sabaudzkiej z 1895 roku, i nosi nazwę Sabaudki.

We wnętrzu kościoła znajduje się sporo ozdobnych mozaik, lecz oryginalne witraże zostały zniszczone podczas II wojny światowej. Mozaiki nad prezbiterium obrazują oddanie się Najświętszemu Sercu. Monumentalna fasada, do której prowadzą wysokie schody, została tak zaprojektowana, aby eksponowała posągi Chrystusa i Samarytanki oraz Marii w domu Szymona. Krypta, która rozciąga się pod całym kościołem, jest otwarta dla zwiedzających i służy jako wystawa sztuki religijnej.

Z tarasu przed wejściem, u szczytu schodów, roztacza się wspaniały widok. Zstępują stąd stromo schody i wąskie uliczki Montmartru. Jedyne, co pozostało ze średniowiecznego opactwa Montmartre, to kościół św. Piotra z romantycznym dziedzińcem, odbudowany w XIX wieku. Place du Tertre jest „placem wiejskim" Montmartru, z kilkoma ładnymi osiemnastowiecznymi domami. Muzeum Montmartru na Rue de Cortot ma obfity zbiór obrazów, fotografii, relikwii i pamiątek z życia tutejszej cyganerii. Jednak główną chlubą Montmartru nadal pozostaje Sacre-Coeur.

NAZWAMontmartre" może wywodzić się od Mons Martyrum (góra męczennika) i odnosić się do wierzenia, że św. Dionizy, pierwszy biskup Paryża, w 270 roku n.e. zginął tutaj za wiarę. Bardziej prawdopodobne jest jednak, że nazwa pochodzi od Mons Martis, rzymskiej świątyni Marsa. Z powodu względnie dużej wysokości wzgórza staty na nim kiedyś wiatraki, od których przejęły nazwę znane obecnie teatry rewiowe, np. Moulin de la Galette.

Montmartre jest od dawna znany z bujnego życia nocnego. Artyści i pisarze, którzy malowali jego ulice, gromadzili się w kawiarniach, takich jak Lapin Agile. Van Gogh mieszkał przez pewien czas na Rue Lepie, Toulouse-Lautrec malował Moulin de la Galette. Picasso pracował w budynku znanym jako Bateau-Lavoir, na placu Emile-Goudeau, który później stał się ośrodkiem sztuki i literatury awangardowej.


Źródło: Cuda Świata, Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa 1996

Zdjęcia: Lynda Logan, Mr T.

Przekład: Annamarei Mysior

 

 

  • /poznaj-wiat/299-jest-takie-miejsce-na-ziemi/2859-jest-takie-miejsce-na-ziemi-zamek-w-chambord
  • /poznaj-wiat/299-jest-takie-miejsce-na-ziemi/2054-ciekawostki-maciej-kuczyski-witynia-mioci