Eskurial

 

   Budowla ma podobno 16 km korytarzy i prawie 100 klatek schodowych. W Hiszpanii Eskurial jest nazywany ósmym cudem świata.

   KLASZTORY i pałace królewskie są zazwyczaj całkowicie od siebie oddzielone. Król będąc w podróży może zażądać gościny od opata, a członek rodziny królewskiej niespokojny o swoją nieśmiertelną duszę może zapłacić mnichom, aby się za niego modlili. Filip II hiszpański postanowił natomiast wznieść klasztor, który byłby zarazem pałacem - Eskurial.

   Dziesiątego września 1557 roku wojska Filipa II zwyciężyły Francuzów pod St. Quentin we Flandrii. ByJ to dzień św. Wawrzyńca, a dziwnym trafem podczas bitwy został zniszczony w St. Quentin kościół pod wezwaniem tego świętego. Filip, jako władca pobożny, przysiągł, że św. Wawrzyniec będzie miał nowy kościół. Wielki zespół budynków Eskurialu zbudowano podobno na planie przypominającym kształt rusztu, co miało być symbolem męczeńskiej śmierci świętego na ruszcie. Klasztor miał należeć do zakonu hieronimitów, naśladowców św. Augustyna i św. Jeremiasza, spędzających życie na rozmyślaniach i modłach.

   Znany w Hiszpanii jako ósmy cud świata, Eskurial wyglądem przypomina twierdzę. Jest to rozległa prostokątna budowla, której mury zewnętrzne mają 207x153 m, a regularne fasady według niektórych upodobań są zbyt surowe. Próby policzenia drzwi i okien rzadko dają ten sam wynik, lecz w przybliżeniu jest tu 1250 drzwi i 2500 okien. Do budowy zaangażowano dwu najlepszych architektów. Juan Bauti-sta z Toledo wykonał pierwsze plany w 1559 roku i wydaje się, że przy projektowaniu kościoła skorzystał z doświadczeń nabytych w pracy przy bazylice św. Piotra w Rzymie. Po jego śmierci budowę dokończył Juan de Herrera.

   Eskurial zbudowano w latach 1563-1584, pod baczną uwagą samego władcy. Apartamenty królewskie zaprojektowano tak, aby stary już król mógł wejść bezpośrednio ze swojego pokoju do kościoła i widzieć ze swojego łoża wysoki ołtarz. Pałac Filipa, przylegający do wschodniej części kościoła i wystający poza cały kompleks, nazwano rękojeścią rusztu św. Wawrzyńca. Następcy Filipa pragnęli bogatszych i bardziej przestronnych pomieszczeń mieszkalnych, nie bardzo też zależało im na widoku na ołtarz. Zbudowali więc nowe apartamenty królewskie po północnej stronie kościoła. Od południa do kościoła przylega dwupoziomowy krużganek klasztorny. Centralny dziedziniec ze względu na swe posągi jest znany jako patio ewangelistów.

   Oprócz funkcji pałacu i klasztoru Eskurial miał również pełnić rolę mauzoleum dla hiszpańskich królów. „Panteon" ów znajduje się pod olbrzymim wysokim ołtarzem kościoła. Został ukończony dopiero po śmierci Filipa II. Król zdążył jeszcze zobaczyć ukończoną bibliotekę, umieszczoną w długiej galerii nad zachodnim wejściem do Eskurialu. Cenna kolekcja ksiąg i manuskryptów znajduje się w sali ozdobionej alegorycznymi malowidłami przedstawiającymi filozofię, teologię, muzykę i geometrię.


   Krzesło Filipa

   FILIP II był mocno zaangażowany w budowę Eskurialu i podobno odkrył na wzgórzu miejsce, z którego mógł obserwować postęp prac. Krzesło Filipa (Silla de Felipe) można znaleźć idąc krętą, wąską drogą, odchodzącą od drogi głównej naprzeciw pałacu. Jest to nielicha wspinaczka i trzeba uważnie trzymać się kierunku. Nagrodą za trudy jest wspaniały widok pałacu.


   Sztuka i architektura

   FILIP II wolał dla Eskurialu raczej umiarkowany niż zbyt wyszukany styl architektoniczny, lecz zgromadził w nim znakomite dzieła sztuki. Obecnie zwiedzanie tego klasztoru-palacu jest jakby wizytą w bogatej galerii. Muzea Eskurialu są szczególnie znane z dzieł Tycjana. Są tu także El Greco, Veronese, Tintoretto i Velazquez. Można zobaczyć tutaj część „Ogrodu rozkoszy ziemskich" Hieronima Boscha i warsztatową kopię jego „Wozu z sianem" w prywatnych apartamentach Filipa. W pałacu jest również piękna kolekcja kobierców; niektóre wykonane według projektów Goyi i Rubensa. W bliźniaczych salach kapitulnych klasztoru wystawia się obrazy i artefakty. Eskurial ma również własne muzeum architektury.

 

ŹRÓDŁO: CUDA ŚWIATA Przewodnik po skarbach cywilizacji, MULTICO Oficyna Wydawnicza Warszawa 1996

Zdjecia: Ignacio Ferre

  • /poznaj-wiat/299-jest-takie-miejsce-na-ziemi/3473-jest-tkie-miejsce-na-ziemi-tikal-gwatemala
  • /poznaj-wiat/299-jest-takie-miejsce-na-ziemi/2859-jest-takie-miejsce-na-ziemi-zamek-w-chambord