Sekrety szczęśliwych rodzin

 

W kontaktach między bliskimi ludźmi
najważniejsze są zawsze
piękne, drobne gesty



Pewnego wieczoru, kiedy musiałem zostać dłużej w pracy i tkwiłem po uszy w kłopotach z powodu zaległości, zadzwoniła do mnie żona. Miałem masę roboty i zupełnie wyleciały mi z głowy wszystkie domowe sprawy.
- Co się z tobą dzieje? - spytała zniecierpliwiona. - Przecież wiesz, że dziś mamy na kolacji gości, a ciebie jeszcze tu nie ma.

Ona była zdenerwowana, ja zaś zły, że musze tu tkwić po godzinach, wiec odparłem szorstko:
- Słuchaj, Sandro, to nie moja wina, że zaplanowałaś tę kolacje. Teraz musisz jakoś sobie poradzić. Przyjdę, jak tylko będę mógł.

Po odłożeniu słuchawki zdałem sobie sprawę, że pretensja żony była uzasadniona, a ja tylko pogorszyłem sprawę. Gdybym zareagował z większym wyczuciem, zamiast poddawać się emocjom w napiętej sytuacji, efekty rozmowy byłyby inne. Kiedy pytam ludzi, jakie są trzy najważniejsze rzeczy w ich życiu, 95 procent wymienia wśród nich rodzinę i relacje rodzinne. Około 75 procent zgadniętych stawia rodzinę na pierwszym miejscu. Tymczasem gdy zdamy sobie sprawę, jak bardzo nasza codzienność odbiega od ideału życia rodzinnego, trudno nie ulec wrażeniu, że zgubiliśmy gdzieś właściwą drogę.

Wszystkim nam przydałby się przycisk "pauza". Pozwoliłby on zatrzymać się na chwilę i wybrać reakcję zgodną z naszą skalą wartości, a nie podyktowaną chwilową emocją. Mój przyjaciel codziennie dokonuje ważnego wyboru. Wracając z pracy do domu, zostaje chwilę w samochodzie i naciska swój przycisk "pauza". Mówi sobie: Rodzina to najbardziej radosna, najprzyjemniejsza i najważniejsza część mojego życia. Wejdę do domu i okażę moim bliskim, że ich kocham.

Po przekroczeniu progu zamiast krytykować, czy iść odpocząć w samotności, w pozytywny sposób poświęca uwagę każdemu z członków rodziny: całuje żonę i bawi się z dziećmi na podłodze. Zapomina o zmęczeniu, kłopotach zawodowych, skłonności do wytykania błędów i wyzwala w sobie pozytywną siłę. W takiej postawie najważniejsze jest wzięcie na siebie odpowiedzialności oraz skupienie na tym, co od nas zależy. Aby to osiągnąć, można wyobrazić sobie życie jako okrąg wewnątrz innego okręgu. Większy - Okrąg Niepokoju - zawiera wszystko, co dla nas ważne i o co się martwimy. Jest w nim także mniejszy - Okrąg Wpływu - z rzeczami, które od nas zależą.

Jesteśmy skłonni skupiać negatywną energię na Okręgu Niepokoju. Ale to tylko powoduje zmniejszenie Okręgu Wpływu. Jednak gdy skupimy się pozytywnie na Okręgu Wpływu - możemy go powiększyć. Pomyślcie o słowie "odpowiedzialny" - zdolny do wybrania własnej odpowiedzi. W tym rzecz.

Znam rodziców, którzy uznali, że zachowanie ich córki zaczyna działać niszcząco na całą rodzinę. Ojciec zdecydował, że gdy dziewczyna wróci wieczorem do domu, powie jej, że musi się poprawić albo niech się wyprowadza. Czekając na nią, wynotował na kartce listę zmian, jakich oczekuje od córki, jeśli chce ona zostać w domu. Kiedy tak siedział zbolały, odruchowo odwrócił kartkę. Druga strona była czysta. I wtedy postanowił spisać też, co on sam może zrobić, żeby tylko było lepiej i żeby córka zgodziła się na jego wymagania.

Jakże był zdziwiony, gdy okazało się, że jego lista jest dłuższa od tamtej po drugiej stronie. Kiedy córka wróciła, przywitał ją czule i zaczęli ważną rozmowę od przedyskutowania jego strony kartki. Liczy się to, że zaczął rozwiązywanie problemu od środka, skupiając się najpierw na Okręgu Wpływów.
Ten sposób daje się zastosować do konta w Banku Uczuć. Stanowi ono o jakości związku z drugą osobą. Podobnie jak w przypadku zwykłego konta bankowego, można tu składać "depozyty" - czyli zachowania, które budują zaufanie - oraz pobierać z niego pewne sumy, co je umniejsza. Gdy stan konta jest wysoki, nie ma zakłóceń w porozumieniu między osobami. Pozwólcie, że podzielę się pomysłami, jak inwestować w rodzinę.

SERDECZNE GESTY

Wiele lat temu spędzałem wieczór z dwoma synami. Wybraliśmy się do kina. W trakcie filmu 4-letni Sean zasnął. Jego starszy o 2 lata brat, Stephen, obejrzał razem ze mną resztę filmu. Po seansie zaniosłem Seana do samochodu. Było zimno, więc zdjąłem płaszcz i okryłem go. Gdy wróciliśmy do domu, zapakowałem do łóżka Seana, sam zaś położyłem się koło Stephena, aby z nim porozmawiać. Nagle zapytał:
- Tato, czy mnie też okryłbyś płaszczem, gdyby mi było zimno?

Ze wszystkich wydarzeń tamtego wieczoru najważniejsza okazała się ta chwila czułości wobec jego brata.

W kontaktach między ludźmi drobne gesty są najważniejsze. To na nich buduje się zaufanie i bezwarunkową miłość. Pomyślcie tylko, jakie znaczenie ma używanie w rodzinie takich uprzejmych słów, jak "dziękuję" czy "proszę". Albo niespodziewane przysługi, jak zabranie dzieci na zakupy po coś, co jest dla nich ważne. Czy też znajdowanie sposobów na wyrażanie miłości - na przykład włożenie miłego liścika do teczki lub pudełka na drugie śniadanie.

MAGIA PRZEPROSIN

Buć może najważniejsza w inicjowaniu zmian jest umiejętność przepraszania.

"Synku, przepraszam, że zawstydziłem cię w obecności kolegów. Nie powinienem był tego robić".

"Kochanie, przepraszam, że poświęcałem ci tak mało uwagi. Byłem taki zaabsorbowany swoimi sprawami, że straciłem umiar. Wybacz mi proszę".

Czasem bardzo trudno zdobyć się na takie słowa, ale warto. W ten sposób dajemy do zrozumienia drugiej osobie, że: "Nasz związek jest dla mnie ogromnie ważny". A taki przekaz powiększa konto w Banku Uczuć.

LOJALNOŚĆ PRZEDE WSZYSTKIM

Obok przeprosin jednym z najważniejszych depozytów na naszym "koncie" jest lojalność wobec nieobecnych członków rodziny. Czyli - rozmawiaj o innych tak, jakby przy tym byli. Nie chodzi o niedostrzeganie ich słabości, ale o skupianie się bardziej na ich zaletach. Jeżeli już mówisz o ich wadach, robisz to w taki sposób, że nie wstydziłbyś się, gdyby dana osoba to usłyszała.

Mój kolega miał 18-letniego syna, którego zwyczaje irytowały rodzeństwo. Gdy chłopca nie było, rodzina często o nim mówiła. Aż wreszcie kolega postanowił zastosować zasadę lojalności wobec nieobecnych. Delikatnie przerywał te rozmowy i wspominał, co dobrego zauważył w zachowaniu syna. Uszczypliwe uwagi się już nie zdarzały, a dyskusje schodziły na bardziej interesujące tematy.

Kolega twierdzi, że wkrótce i inni zaczęli kultywować zasadę rodzinnej lojalności. Zdali sobie sprawę, że ich też ojciec by bronił, gdyby byli nieobecni. W jakiś niewytłumaczalny sposób - może zaczął patrzeć na syna inaczej - ta zmiana powiększyła jego konto w Banku Uczuć.

Wniosek: Sposób, w jaki odnosisz się do jednego członka rodziny, może wpływać na relacje pomiędzy wszystkimi członkami rodziny.

OBIECUJ I DOTRZYMUJ SŁOWA

Przez lata zadawano mi pytanie, czy umiałbym podać jakąś prostą formułę, która pozwala uporać się z problemami, wykorzystać nadarzające się okazje i zamienić życie w pasmo sukcesów. Odpowiadałem jednym zdaniem: "Obiecuj i dotrzymuj słowa". Moja córka, Cynthia, zawsze wspomina pewne zdarzenie z dzieciństwa, kiedy miała 12 lat.

"Tata obiecał zabrać mnie w podróż służbową do San Francisco. Miesiącami rozmawialiśmy o tej wycieczce. Planowaliśmy po spotkaniach służbowych ojca wybrać się taksówką do chińskiej dzielnicy na nasze ulubione danie, pójść do kina, przejechać się tramwajem, a potem zjeść deser. Nie mogłam się doczekać naszej wyprawy.

Wreszcie nadszedł ten dzień. Godziny dłużyły mi się w nieskończoność, kiedy czekałam aż ojciec skończy sprawy służbowe.

Pod wieczór, o 6.30 przyszedł z jakimś ważnym facetem, który chciał nas zabrać na kolację. To byłby dla mnie śmiertelny zawód. Nigdy nie zapomnę, jak ojciec powiedział do tamtego pana: "Bardzo byłoby nam miło, ale to czas zarezerwowany dla mojej córki. Mamy wszystko zaplanowane co do minuty".

To były chyba najszczęśliwsze chwile mojego życia. Pewnie żadna dziewczynka nie kochała swojego ojca tak bardzo, jak ja kochałam swojego tamtego dnia.

Trudno o wkład, który miałby większe znaczenie dla rodziny, niż składanie i dotrzymywanie obietnic. Pomyślcie tylko. Obietnica wywołuje tak wielkie emocje, oczekiwanie i nadzieję. A obietnice złożone w rodzinie są najważniejsze i najczulsze.

MIŁOŚĆ CI WSZYSTKO WYBACZY

Dla wielu osób największy depozyt, jaki można złożyć w Banku Uczuć to przebaczenie. Przebaczając, otwieracie drogę zaufaniu i bezwarunkowej miłości. Oczyszczacie serce. Usuwacie też główną przeszkodę powstrzymującą innych od poprawy, bo jeśli nie wybaczamy naszym winowajcom, stajemy pomiędzy nimi a ich sumieniem. Marnują oni wówczas energię na usprawiedliwienia i obronę przed nami, zamiast skupić się nad poprawą i uporać z własnym sumieniem.

Robiąc coś dla rodziny, pamiętaj o cudzie chińskiego bambusa. Po zasianiu nasion pojawiają się młode, wysokie pędy. Ale największy rozrost ma miejsce pod ziemią, gdzie system korzeni tworzy skomplikowany, pogmatwany układ. Dzięki takiej podporze bambus może osiągać nawet 36 metrów wysokości.

Tak samo jest z kontami w Banku Uczuć. Pozytywne rezultaty mogą być widoczne zaraz po złożeniu depozytu. Ale zwykle potrzeba na to tygodni, miesięcy, a nawet lat. Jednak nic nie idzie na marne, a zmiany mogą okazać się zdumiewające.

Stephen R. Covey jest autorem światowego bestsellera "7 nawyków skutecznego działania", który ukazał się w Polsce w 1996 roku nakładem Medium. To samo wydawnictwo w roku 1997 opublikowało jego "Zasady działania skutecznego przywódcy".




Tekst: Stephen R. Covey
Tłumaczenie: Olga Żurawska
Przegląd Reader's Digest 1998


  • /spojrzenia/903-magiczna-osoba
  • /spojrzenia/901-na-to-trzeba-mie-50-lat